Έφυγε το μαύρο διαμάντι

Εφυγε από τη ζωή το βράδυ της Πέμπτης σε ηλικία 95 ετών ο πρώην πρόεδρος της Νοτίου Αφρικής και ίνδαλμα του αγώνα κατά του απαρτχάιντ Νέλσον Μαντέλα.

Ο Μαντέλα το τελευταίο διάστημα αντιμετώπιζε σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα και μπαινόβγαινε στο νοσοκομείο.

Την είδηση του θανάτου του ανακοίνωσε ο ο πρόεδρος της Νοτίου Αφρικής Τζέικομπ Ζούμα.

Ο Νέλσον Μαντέλα γεννήθηκε στις 18 Ιουλίου 1918 στο Μβέζο, ένα μικρό χωριό της Νότιας Αφρικής στην επαρχία Τρανσκέι, στις όχθες του ποταμού Μπάσε. Ο πατέρας του, ο Γκάντλα Χένρι Μπακανιάσουα, τον αποκαλούσε με το όνομα «Ρολιλάλα»: «αυτός που τραβά το κλαδί ενός δέντρου». Στην τοπική διάλεκτο της επαρχίας Τρανσκέι «Ρολιλάλα» σημαίνει «ταραχοποιός» - ένα προμήνυμα για την ταραχώδη ζωή του.

 Εκδιώκεται από το πανεπιστήμιο όταν πρωταγωνιστεί σε μια διαδήλωση. Εξεγείρεται στην προσπάθεια να τον παντρέψουν με το ζόρι και φεύγει για το Γιοχάνεσμπουργκ. Το 1944 καταγγέλλει το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο ως «αντιδραστικό» και ιδρύει μια ριζοσπαστική νεολαία. Εξι χρόνια αργότερα ορίζεται γραμματέας της οργάνωσης για το Τρανσβάαλ και συγκροτεί ένα ευρύ μέτωπο κατά του απαρτχάιντ.

Αντέχει 28 χρόνια στη φυλακή, αρνείται τις προτάσεις των ρατσιστών για απελευθέρωση υπό όρους και όταν τελικά βρίσκει την ελευθερία του κάνει την τελευταία του επανάσταση: χωρίζει με τη γυναίκα του, τη Γουίνι, και παντρεύεται ξανά.

Το όνομα «Νέλσον» του δόθηκε στο σχολείο από ένα δάσκαλο, ενώ τα φοιτητικά του χρόνια τα έζησε στο πανεπιστημιακό κολέγιο Φορτ Χέαρ στην πόλη Αλις.

Το 1943 όταν ξεκίνησε να πηγαίνει σε συνελεύσεις της Συμβουλευτικής Επιτροπής Συνοικισμού αλλά και του Εθνικού Αφρικανικού Κογκρέσου. Το 1947 εκλέγεται στην Εκτελεστική Επιτροπή του Εθνικού Αφρικανικού Κογκρέσου και όταν αργότερα θα καταλάβει το αξίωμα του προέδρου του ΕΑΚ δεν θα σταματήσει να μάχεται ενάντια στο απαρτχάιντ. Ούτε και όταν θα καταδικαστεί ­ στα 46 του σε ισόβια φυλάκιση.

Στις 12 Ιουνίου 1964 (είχε συλληφθεί από το 1961), στην Πρετόρια, δικάστηκε για προδοσία. Εκείνη την ημέρα 2.000 άνθρωποι είχαν συγκεντρωθεί κρατώντας πανό και πινακίδες με συνθήματα συμπαράστασης. Σε κάποιο σημείο της δίκης, στην οποία μιλούσε τέσσερις ώρες ασταμάτητα, είπε:

«Αφιέρωσα τη ζωή μου στον αγώνα του λαού της Αφρικής. Εχω πολεμήσει εναντίον της λευκής κυριαρχίας και έχω πολεμήσει εναντίον της μαύρης κυριαρχίας. Αγαπώ την ιδέα μιας ελεύθερης και δημοκρατικής κοινωνίας στην οποία όλοι θα ζουν αρμονικά μαζί και θα έχουν ίσες ευκαιρίες. Είναι ένα ιδανικό που ελπίζω να ζήσω και να επιτύχω. Αλλά, αν χρειαστεί, τότε είναι και ένα ιδανικό για το οποίο είμαι έτοιμος να πεθάνω».

Ο Νέλσον Μαντέλα φυλακίστηκε στη νήσο Ρόμπεν. Ακόμα και τότε δεν έχασε το χιούμορ του. Όταν του έδωσαν τη στολή του φυλακισμένου είπε στον φρουρό: «Δεν έχω φορέσει πιο κομψό ριγέ κουστούμι». Σημαδιακή για τη ζωή του Νέλσον Μαντέλα ήταν η 11η Φεβρουαρίου 1990. Ηταν η μέρα που βγήκε από τις φυλακές Βίκτορ Βέρστερ της Νότιας Αφρικής.

Υστερα από τέσσερα χρόνια, στις 10 Μαΐου 1994, έγινε ο πρώτος μαύρος προεδρος της Νοτίου Αφρικής

Το 1993 μοιράστηκε το Βραβείο Νομπέλ για την ειρήνη με τον Φ. Ντε Κλερκ για τον αγώνα του ενάντια στο απαρτχάιντ και παρέμεινε στον προεδρικό θώκο ως τον Ιούνιο του 1999, οπότε αποχώρησε δίνοντας τη σκυτάλη στο διάδοχό του Τάμπο Μπέκι.

«Τώρα θα ήθελα να επιστρέψω στο χωριό μου και να μπορώ να περπατώ στα λιβάδια, στους λόφους και στα ποτάμια όπου μεγάλωσα», ήταν η επιθυμία που είχε εκφράσει ο μεγάλος Ματίμπα.