Η μαύρη λίστα με τις αλλαγές στα εργασιακά

Κατώτατος μισθός, επίδομα πολυετίας, επίδομα γάμου, καθεστώς προκήρυξης απεργιών, καθεστώς προστασίας από τις ομαδικές απολύσεις, συλλογικές διαπραγματεύσεις και διαδικασία καταβολής του 13ου και του 14ου μισθού, θα συνθέσουν την ατζέντα των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές για τα εργασιακά.
Πρόκειται για το σοβαρότερο κομμάτι των διαπραγματεύσεων για την ολοκλήρωση της β’ αξιολόγησης καθώς τα εργασιακά αναμένεται να φιγουράρουν στην κορυφή της λίστας με τα 43 «προαπαιτούμενα» που θα πρέπει να εκπληρωθούν προκειμένου να αποδεσμευτεί η επόμενη δόση των περίπου 5-6 δισ. ευρώ (εκ των οποίων τα 1,4 δισ. ευρώ θα πάνε για την κάλυψη ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου).

Οσον αφορά στα εργασιακά, η κυβέρνηση επιδίδεται προς το παρόν στη γνώριμη τακτική των διαψεύσεων: Δεν θα τεθεί θέμα κατάργησης του 13ου και του 14ου μισθού, δεν θα θιγεί ο κατώτατος μισθός, η κυβέρνηση επιδιώκει την επέκταση των κλαδικών συμβάσεων. Το τι όμως θα μπει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και τι όχι, θα φανεί από το φθινόπωρο με την επιστροφή των θεσμών στην Αθήνα. Οι διαθέσεις βέβαια έχουν φανεί από τώρα: Οι θεσμοί αναμένεται να επιμείνουν μέχρι τέλους και στην πλήρη απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων αλλά και στο καθεστώς προκήρυξης των απεργιών.

Θεωρείται πολύ πιθανή η κατάργηση των «τριετιών» που συνοδεύουν μέχρι τώρα τον βασικό μισθό, ενώ πολύ δύσκολα θα θιγεί ο 13ος και ο 14ος μισθός. Οχι για κανέναν άλλο λόγο αλλά γιατί ένα τέτοιο μέτρο θα επέφερε τεράστια ύφεση –θα χάνονταν πάνω από 5,5 δισ. ευρώ από την αγοραστική δύναμη των μισθωτών– αλλά και μείωση των δημοσίων εσόδων (από φόρους ή ασφαλιστικές εισφορές) άνω των 3 δισ. ευρώ.

Ποια όμως είναι τα σενάρια που παραμένουν πάνω στο τραπέζι;

1. Να καταργηθούν οι 3ετίες και να επιβληθεί ένας ενιαίος κατώτατος μισθός για όλους. Η αρνητική συνέπεια αυτού του μέτρου είναι προφανής: εργαζόμενοι με πάνω από 10 χρόνια προϋπηρεσία, θα βρεθούν αντιμέτωποι με μείωση έως και 30% του εισοδήματός τους. Σήμερα, οι 3ετίες εξακολουθούν να υπάρχουν αλλά είναι παγωμένες. Δηλαδή, αν κάποιος συμπληρώσει 6ετία, δεν δικαιούνται επιπλέον προσαύξηση στο μισθό του κατά 10%. Αυτό που τώρα θα συζητηθεί είναι να χάσουν τις τριετίες και αυτοί που τις παίρνουν τώρα. Το επιχείρημα των «θεσμών» είναι στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες ο κατώτατος μισθός είναι ένας και δεν προσαυξάνεται με επιδόματα γάμου ή βάσει προϋπηρεσίας. Ενισχυτικά στο επιχείρημα ότι «ο βασικός μισθός θα πρέπει να είναι ένας» λειτούργησε και ο ΟΟΣΑ ο οποίος σε πρόσφατη αναφορά του στον κατώτατο μισθό της Ελλάδας ανέφερε ότι μπορεί σε ονομαστικούς όρους αυτός να διαμορφώνεται στα 586 ευρώ από την άλλη όμως αν ενσωματωθούν επιδόματα και τριετίες μπορεί να ξεπερνά ακόμη και το όριο των 800 ευρώ.

2. Η λογική του «ένας βασικός μισθός για όλους» εφόσον προωθηθεί θα έχει και τους κερδισμένους. Αυτοί θα είναι οι νέοι ηλικίας κάτω των 25 ετών καθώς στο τραπέζι θα μπει η κατάργηση της διαφοροποίησης με βάση την ηλικία (σ.σ. σήμερα οι νέοι εισπράττουν 511 ευρώ μεικτά). Ως σενάριο, είχε ακουστεί και το ενδεχόμενο για τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας να υπάρξει κατάργηση του 13ου και του 14ου μισθού προκειμένου να πέσει το κόστος και να ανοίξει ο δρόμος για προσλήψεις. Η ελληνική πλευρά δεν φαίνεται να συζητά καν ένα τέτοιο ενδεχόμενο, καθώς η διαφοροποίηση των εργαζομένων θα δημιουργήσει κύματα «αντικατάστασης» ειδικά σε θέσεις εργασίας χαμηλής εξειδίκευσης.

3. Το θέμα των ομαδικών απολύσεων θα εξελιχθεί σε «καυτή πατάτα» για την κυβέρνηση η οποία θα βρεθεί ξανά αντιμέτωπη με το αίτημα για άρση των περιορισμών. Το ενδιαφέρον των θεσμών έχει να κάνει κυρίως με τις επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από 150 άτομα. Σε αυτές, η υφιστάμενη νομοθεσία προβλέπει ότι θα πρέπει οι απολύσεις ανά μήνα να μην ξεπερνούν το 5% του συνολικού αριθμού των εργαζομένων (και μέχρι 30 άτομα). Οι ξένοι θέλουν πλήρη απελευθέρωση προκειμένου να στείλουν ένα ακόμη μήνυμα «ανοίγματος» της αγοράς στους υποψήφιους επενδυτές. Πάντως, σε περίπτωση κατάργησης των περιορισμών, αναμένεται να θεσπιστούν μέτρα προστασίας για τους απολυμένους. Η μελέτη των βέλτιστων ευρωπαϊκών πρακτικών που αποτελεί και κομβικό σημείο με βάση τα όσα αναφέρει το 3ο μνημόνιο, δείχνει ότι οι περισσότερες χώρες λαμβάνουν ισχυρά μέτρα ενίσχυσης σε περιπτώσεις μαζικών απολύσεων (επιδόματα ανεργίας, προγράμματα επανένταξης κ.λπ).

4. Στις συλλογικές διαπραγματεύσεις, η κυβέρνηση θέλει να ανακτήσει το δικαίωμα της επέκτασης. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι αν σε έναν κλάδο, υπογράψουν συλλογική σύμβαση οι εταιρείες που απασχολούν τουλάχιστον το 50% των εργαζομένων του κλάδου, τότε και οι υπόλοιπες επιχειρήσεις θα είναι υποχρεωμένες να τηρήσουν τους όρους της σύμβασης. Η κυβέρνηση, αν επιτύχει αυτό το μέτρο θα το εμφανίσει ως μεγάλη επιτυχία καθώς σήμερα, όποια εταιρεία δεν θέλει τους όρους μιας κλαδικής σύμβασης, αποχωρεί από το κλαδικό όργανο των εργοδοτών και πιέζει τους εργαζόμενούς της για υπογραφή ατομικών συμβάσεων.

5. Για την προκήρυξη των απεργιών, θα συζητηθεί το να απαιτείται ψήφος του 50% των μελών ενός σωματείου εργαζομένων και όχι το 50% των παρευρισκομένων στην γενική συνέλευση. Αυτό θα δυσκολέψει την προκήρυξη των απεργιών αν και θα συζητηθεί να γίνονται δεκτές ακόμη και οι «ηλεκτρονικές ψήφοι».

ΠΗΓΗ: ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ