Το παξιμάδι οφείλει το όνομα του στο Λόγιο Πάξαμο από τη Βοιωτία

Από την αρχαιότητα, οι φτωχές κοινωνικές τάξεις δεν έτρωγαν, πάντα, το πολυπόθητο ψωμί αλλά βολεύονταν, συνήθως, με την πιο φτηνή εκδοχή του, τα “κρίθινα” ή τις “κριθαρίδες” (άρτος με κριθάλευρο)

Μάλιστα, κατά τον α’ αιώνα μ.Χ, ο Λόγιος Παξαμάς ή Πάξαμος από τη Βοιωτία πρότεινε να ψήνεται δύο φορές ο άρτος (άρτος διπυρίτης), ώστε να αποβάλλει όλο το νερό και να επιτευχθεί η μακροχρόνια διατήρηση του. Με αυτό τον τρόπο θα χόρταινε ψωμί τόσο ο φτωχός κοσμάκης όσο και οι ναυτικοί, οι ταξιδιώτες και όσοι εργάζονταν μακριά από το σπίτι τους. Προς τιμή του “εφευρέτη”, Παξάμου, το αρτοπαρασκεύασμα αυτό ονομάστηκε “παξαμάς”, “παξαμάτιον”, “παξιμάδιον”, “παξαμίδα”. Ο Αndrew Dalby, στο βιβλίο του «Siren Feasts», υποστηρίζει ότι από την ελληνική λέξη παξιμάδι δημιουργήθηκαν: η Αραβική bashmat ή basquimat, η Τούρκικη beksemad, η Σερβοκροατική peksimet, η Ρουμάνικη pesmet και η Βενετσιάνικο pasimata (στη διάλεκτο της Τοσκάνης το pasimata προσδιορίζει ένα παραδοσιακό γλυκό).

O δίπυρος ή διπυρίτης άρτος στα Λατινικά μεταφράστηκε ως pane biscoctus biscoctus > biscotto> μπισκότο ή, κατά τους αρχαίους Έλληνες, “διπυρίτης” (για την ιστορία του μπισκότου δες εδώ).

Ο Λόγιος και Γραμματικός Παξαμάς ή Πάξαμος έγραψε τα “Οψαρτυρικά κατά στοιχείον”, το Δωδεκάτεχνον, έστι δε περί αισχρών σχημάτων: Βαφικά βιβλία , Γεωργικά κ.ά. Το περιεχόμενο των έργων είναι άγνωστο σε μας. Γνωρίζουμε, μόνο τους τίτλους των έργων του από το λεξικό Σούδα (ή Σουίδα)

t/boeotian-culture