Λιβαδειά: Στης Κρύας τα νερά

Permissospress

Αν δούμε τη Λιβαδειά

σαν ένα τεράστιο σπίτι, τότε τα τρεχούμενα νερά της Ερκυνας θα έπρεπε

να της φέρουν ευημερία. Οντως αυτό συνέβαινε,

για πολλούς αιώνες.

Το ποτάμι αποτελούσε, μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες, τον κινητήριο μοχλό της πόλης...

Η Ερκυνα, το ποτάμι που διασχίζει τη Λιβαδειά, μαζί με τη Νέδα, στην Πελοπόννησο, είναι τα μοναδικά «θηλυκά» ποτάμια της Ελλάδας, εξαιρέσεις στον «ανδροκρατούμενο» κόσμο του Αχελώου, του Πηνειού, του Αλιάκμονα, του Νέστου, του Εβρου και ούτω καθεξής.

Πανοραμική άποψη της Λιβαδειάς. Η Ερκυνα διατρέχει ολόκληρη την πόλη.

Η σοφία της ελληνικής γλώσσας «είδε» στην ορμητικότητα και την αενάως μεταβαλλόμενη φύση των ποταμών «αρσενικό» χαρακτήρα, όπως ακριβώς «είδε» στη σταθερότητα, τη γονιμότητα και την ηρεμία των λιμνών «θηλυκά» χαρακτηριστικά και τις ονόμασε Παμβώτιδα, Ορεστιάδα ή Κωπαϊδα.
Τροφώνιο Μαντείο
Δίπλα στην Ερκυνα λειτουργούσε το Τροφώνιο Μαντείο, ίσως το πιο παράξενο της αρχαιότητας. Μια βασική του διαφοροποίηση είναι η «χωροταξία». Το γεγονός ότι ήταν σπηλαιώδες, είναι εντελώς ασυνήθιστο, από την εποχή της κυριαρχίας του Δωδεκάθεου και ύστερα.
Ομως η βασικότερη διαφορά του με άλλα μαντεία βρίσκεται στον τρόπο της χρησμοδότησης. Οι βασικοί τρόποι λειτουργίας των μαντείων ήταν δύο: Τον χρησμό έδινε είτε μια Σίβυλλα-Πυθία, όπως στους Δελφούς, είτε ένας ιερέας βασιζόμενος σε θεϊκούς οιωνούς, όπως στη Δωδώνη.

Οι πηγές της Κρύας είναι το ομορφότερο σημείο της Λιβαδειάς.

Ενας τρίτος, λιγότερο συνηθισμένος τρόπος, ήταν να λάβει αυτός που ζητούσε τον χρησμό θεία μηνύματα στον ύπνο του. Τίποτα από τα τρία δεν συνέβαινε εδώ.Permissospress
Ο χρηστηριαζόμενος δεν χρειαζόταν κανέναν ενδιάμεσο («μέντιουμ» στην καθομιλουμένη), δεν έπαιρνε κανένα «μήνυμα» στον ύπνο, αλλά άκουγε ο ίδιος το πνεύμα του «ήρωα» να του ομιλεί, ή έβλεπε οράματα ευρισκόμενος σε πλήρη εγρήγορση, γι αυτό και το μαντείο χαρακτηρίζεται «αυτόφωνο»!

Το κάστρο των Καταλανών βρίσκεται δίπλα στις πηγές της Κρύας.

Το κάστρο των Καταλανών
Η επίσκεψη σε ένα από τα πιο σημαντικά αξιοθέατα της Λιβαδειάς, το κάστρο της, γίνεται η αφορμή για να γνωρίσουμε μια σχετικά άγνωστη πτυχή της ελληνικής ιστορίας, την παρουσία των Καταλανών στον ελλαδικό χώρο, σχεδόν σε όλη τη διάρκεια του 14ου αιώνα.
Ομως, τι δουλειά είχαν οι Ιβηρες στη βαλκανική χερσόνησο; Δεν ήρθαν ακάλεστοι! Τους κάλεσε, με το αζημίωτο, ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Ανδρόνικος Β Παλαιολόγος, για να βοηθήσουν στην άμυνα της παραπαίουσας αυτοκρατορίας, απέναντι στον αυξανόμενο τουρκικό κίνδυνο. (...)
Ηταν τέτοια η αγριότητά τους, που πολλούς αιώνες αργότερα, σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, η λέξη «Καταλάνος» ή «Κατελάνος» αποτελούσε βρισιά, η φράση «αυτό ούτε οι Καταλάνοι δεν το κάνουν» προσβολή, και το «να σε δω στο σπαθί του Καταλάνου», βαριά κατάρα.
ΔΙΑΜΟΝΗΗ καλύτερη πρόταση είναι το «Levadia Ηotel» (22610-23611, 23617), κλασικό ξενοδοχείο πόλης, στην πλατεία Λάμπρου Κατσώνη (ή «Ζάππειο»), πολύ κοντά στο κέντρο, με άνετα δωμάτια και ιδιωτικό πάρκινγκ. Στην είσοδο της πόλης υπάρχουν επίσης τα ξενοδοχεία «Φίλιππος» (22610-20121) και «Ερατώ» (22610 20351).
ΦΑΓΗΤΟΓια να δοκιμάσετε τα περίφημα σουβλάκια της Λιβαδειάς, θα πάτε στο «Στέκι των σκιέρ», στην πλατεία Λάμπρου Κατσώνη και στην «Κρύα», στις πηγές της Κρύας. Εξαιρετική παραδοσιακή ταβέρνα είναι ο «Νώντας», δίπλα στις πηγές της Κρύας, απέναντι από τη Μητρόπολη, όπως και το «Κονάκι της Ευδοκίας» απέναντι από τον ΟΤΕ. Πολύ ωραίο ουζερί «Το Παλιό Δημαρχείο» στην κεντρική πλατεία.
ΚΟΝΤΙΝΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣΥπάρχουν αρκετές επιλογές για κοντινές διαδρομές με αφετηρία τη Λιβαδειά. Ενδεικτικά αναφέρουμε το όρος Ελικών, το μοναστήρι του Οσίου Λουκά, τους Δελφούς, την Αράχοβα, τον Παρνασσό και το Δίστομο.