Η πόλις των Θηβών ήταν ξακουστή από την αρχαιότητα ακόμη για τη σπουδαιότητά της.
Σπουδαίο κέντρο εμπορίου, ήκμασε κατά τη βυζαντινή περίοδο και μάλιστα κατέστη πρωτεύουσα του Θέματος της Ελλάδος και έδρα του στρατηγού της, ως η πιο πολυάριθμη σε κατοίκους πόλη.
Στην περιοχή έδρασε ως γνωστόν ο Ευαγγελιστής Λουκάς ο οποίος δίδαξε το Ευαγγέλιο στον λαό του Θεού και εκοιμήθη εν Κυρίω στην πόλη αυτή.
Από την πρώιμη βυζαντινή περίοδο φαίνεται πως υπήρχε στη Θήβα ναός τιμώμενος στην Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου στην περιοχή «Λόντζα».
Μάλιστα επείχε εξέχουσα θέση στα εκκλησιαστικά πράγματα της πόλης και κατείχε τη ιδιότητα του καθεδρικού και μητροπολιτικού ναού της πόλης.
Η Θήβα ανέκαθεν υπήρξε έδρα Επισκοπής με πρώτο επίσκοπο τον Άγιο μάρτυρα Ρούφο, τον οποίο μνημονεύει και ο Απόστολος των Εθνών Παύλος.
Άλλοτε ως Αρχιεπισκοπή και άλλοτε ως Μητρόπολη Θηβών ή Βοιωτίας ή και Λιβαδειάς υπήρξε η έδρα του επιχώριου επισκόπου έχουσα κατά περιόδους και υπαγόμενες σε αυτή επισκοπές, είναι βέβαιον πως υπήρχε μητροπολιτικός ναός και αυτός ήταν της Παναγίας.
Ο ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΛΟΚΤΕΝΗΣ
Σπουδαία φυσιογνωμία για την τοπική Εκκλησία, την πόλη και τον Ιερό Ναό υπήρξε ο Άγιος Ιωάννης ο Καλοκτένης, Μητροπολίτης Θηβών (1165-1192), πολιούχος και προστάτης της.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Καλοκτένης γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στα μέσα του ΙΒ΄ αιώνος από εύπορους γονείς τον ευπατρίδη Κωνσταντίνο και τη Μαρία.
Οι γονείς του ήσαν δυστυχείς διότι δεν μπορούσαν να τεκνοποιήσουν και κατέφυγαν στη Μητέρα των Χριστιανών με θέρμη, αγάπη και προσευχή ζητώντας της να τους χαρίσει ένα παιδί υποσχόμενοι ότι θα το αφιερώσουν στην Εκκλησία. Ο καρπός αυτής της επίμονης και θερμής προσευχής τους υπήρξε ένα χαριτωμένο αγόρι, στο οποίο έδωσαν το όνομα του βαπτιστή Ιωάννη.
Η ευλάβεια και η πίστη των γονέων του μεταλαμπαδεύτηκε στον μικρό Ιωάννη, ο οποίος από μικρός έδειξε δείγματα της ευλάβειάς του προς το πρόσωπο της Παναγίας.
Μάλιστα καθώς έψαλλε τους Χαιρετισμούς εντελώς μόνος, εμφανίσθηκε η Θεοτόκος και του φανέρωσε τα μελλούμενα, αφού όταν είπε το «Χαίρε νύμφη ανύμφευτε» του απάντησε «Χαίροις και συ των Θηβών προστάτα»!
Σε ηλικία δώδεκα ετών ο πατέρας του τον παρέδωσε στον Μέγα Δομέστικο που ήταν ο αυλάρχης του βυζαντινού αυτοκράτορα και αρχηγός των στρατιωτικών, ο οποίος ασκούσε και χρέη παιδαγωγού των τέκνων των βασιλέων και των αριστοκρατών.
Ο Μέγας Δομέστικος θα έκρινε την κλίση του μικρού Ιωάννη είτε προς τον Στρατό είτε προς την Εκκλησία. Η κλίση του όμως ήταν εμφανώς προς την Εκκλησία κι έτσι τον κατέταξε στην τάξη των Ιερομονάχων.
Την εποχή που χήρεψε ο αρχιερατικός θρόνος της Θήβας ο Ιωάννης εμόναζε σε μοναστήρι στα περίχωρα της Πόλης προετοιμαζόμενος για την αποστολή που του είχε αναθέσει η Υπεραγία Θεοτόκος.
Όταν η Σύνοδος του Οικουμενικού Θρόνου τον εξέλεξε Μητροπολίτη Θηβών αυτός κατάλαβε πως είχε έλθει η ώρα να εκπληρωθεί η επιταγή Της και έσπευσε με μεγάλη προθυμία και ιερατικό ζήλο. Χειροτονήθηκε στην Αγία Σοφία μεγαλοπρεπώς από τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Λουκά Χρυσοβέργη και ξεκίνησε για να αναλάβει τη δύσκολη αποστολή του.
Η πνευματική κατάσταση των κατοίκων της Θήβας την εποχή εκείνη ήταν υποτονική καθώς είχαν πέσει σε θρησκευτικό λήθαργο εξ’ αιτίας κυρίως της κυριαρχίας των Εβραίων οι οποίοι κατείχαν τα εργοστάσια της μεταξουργίας στα οποία μίσθωναν Χριστιανούς εργάτες.
Μάλιστα τις εορτές της πόλης κανόνιζαν οι Εβραίοι ιδιοκτήτες και οι διευθυντές των εργοστασίων και όχι βέβαια οι Χριστιανοί εργάτες. Το έργο που έπρεπε να επιτελέσει ο νέος ποιμενάρχης ήταν δύσκολο και επίπονο.
Ο ερχομός του Μητροπολίτη Ιωάννη στη Θήβα ενθουσίασε τους πιστούς κατοίκους καθώς η φήμη που τον ακολουθούσε ήταν εξαιρετική με αποτέλεσμα οι προσδοκίες να είναι μεγάλες.
Ο άγιος Ιωάννης όχι μόνο ανταποκρίθηκε με τον καλύτερο τρόπο στις προσδοκίες τους αλλά κατέστη αυτό που τον είχε προστάξει η Μητέρα του Θεού, «προστάτης των Θηβών». Η ενθρόνισή του πραγματοποιήθηκε στον μητροπολιτικό ναό της Παναγίας και αμέσως ανέλαβε τα υψηλά καθήκοντά του.
Ο Άγιος με τη νεανική ορμή και τον ιερατικό ζήλο που τον διακατείχε πραγματοποίησε πολλά έργα όχι μόνον εκκλησιαστικά αλλά και πολλά κοινωνικά.
Ίδρυσε γηροκομείο, πτωχοκομείο, νοσοκομείο, παρθενώνα, έκανε έργα για την ύδρευση και την άρδευση και γενικώς έργα που βελτίωσαν τη ζωή των Θηβαίων.
Όχι άδικα ονομάσθηκε ως ο «Ιωάννης ο νέος Ελεήμων» καθώς για τα έργα που πραγματοποίησε σπατάλησε όλη την περιουσία που κληρονόμησε από τους γονείς του.
Ο ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ
Ένα από τα μεγάλα έργα που πραγματοποίησε ο Άγιος Ιεράρχης της Θήβας ήταν η ανέγερση νέου ναού της Θεοτόκου αφού έκρινε ότι ο υπάρχων ναός δεν επαρκούσε για τις ανάγκες των πιστών και έδωσε εντολή να κατεδαφίσουν τον παλιό ναό και να ανεγείρουν στη θέση του νέο μεγαλοπρεπή.
Ο νέος ναός κτίσθηκε κατ’ επιταγήν του Αγίου στο πρότυπο του ρυθμού της Αγίας Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως.
Μοναδική απεικόνιση του Ιερού Ναού όπως ήταν την εποχή εκείνη υπάρχει μόνον σε μια εικόνα του ΙΕ΄ ή ΙΣΤ΄ αιώνος όπου απεικονίζεται ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Λουκάς και στο επάνω δεξιό μέρος παρουσιάζεται με ιδιαίτερη γλαφυρότητα η πόλη της Θήβας και ο Μητροπολιτικός Ναός της.
Στον ναό αυτό έγινε η στέψη του δούκα Γουΐδωνα το 1294 στην οποία πήραν μέρος όλοι οι Αρχιερείς και οι Βαρώνοι και οι Έλληνες ηγεμόνες της Μολδοβλαχίας.
Ο ναός με την πάροδο των αιώνων υπέστη σοβαρές φθορές με αποτέλεσμα να χάσει τη μορφή που είχε όταν κτίσθηκε.
Το μόνο που έχει απομείνει από εκείνη την λαμπρή περίοδο είναι ο ξυλόγλυπτος δεσποτικός θρόνος με τα δυο μαρμάρινα λιοντάρια στη βάση του.
Ανακαινίσθηκε το έτος 1833 οπότε και πήρε τη σημερινή μορφή ως τρίκλιτη βασιλική χωρίς τρούλο.
Ωραιότατο είναι το ξυλόγλυπτο τέμπλο και τα ξυλόγλυπτα προσκυνητάρια, νεώτερης τέχνης. Σπουδαίες είναι και οι τοιχογραφίες οι οποίες καλύπτουν πλήρως το εσωτερικό του ναού.
Στην ενορία της Παναγίας υπάγεται το παρεκκλήσιο του Αγίου Ιωάννου του Καλοκτένους, πολιούχου των Θηβών, επίκεντρο των θρησκευτικών εκδηλώσεων που τελούνται στη μνήμη του την 29η Απριλίου, εκτός εάν συμπέσει εντός της μεγάλης Εβδομάδος οπότε μεταφέρεται η πανήγυρις.
Άλλο σημαντικό παρεκκλήσιο είναι αυτό του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου του ΣΤ΄ αιώνος, ο αρχαιότερος σωζόμενος ναός της πόλης.
Η Ενορία έχει πλούσια δραστηριότητα στον πνευματικό τομέα με τα κατηχητικά σχολεία να λειτουργούν πλήρως, πραγματοποιούνται τακτικές ομιλίες και κηρύγματα, ενώ σπουδαίο είναι και το φιλανθρωπικό έργο που γίνεται αθόρυβα και με απόλυτη διάκριση.
Μοχλός αυτού του πνευματικού και φιλανθρωπικού έργου αποτελεί το πνευματικό κέντρο που βρίσκεται παραπλεύρως του Ιερού Ναού.
Ιερατικώς προϊστάμενος και στυλοβάτης όλης αυτής της προσπάθειας είναι ο Πρωτοπρεσβύτερος, εκπαιδευτικός και καλός οικογενειάρχης π. Γεώργιος Παπαγεωργίου, ο οποίος επί τρεις δεκαετίες υπηρέτησε ως καθηγητής Μέσης Εκπαίδευσης και παράλληλα ως εφημέριος, ενώ τα τελευταία χρόνια μετά έχει αφοσιωθεί αποκλειστικά στα ποιμαντικά του καθήκοντα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου