Η Ιστορία της Τανάγρας

Σε υψόμετρο 230 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας και 4 χιλιόμετρα δυτικά της αρχαίας Τανάγρας στις πλαγιές μίας κορυφής, στα ανατολικά τής οροσειράς «ΣΩΡΟΣ» είναι κτισμένο το χωριό Τανάγρα.
Νοτιοανατολικά του χωριού φαίνεται το «ΚΗΡΥΚΕΙΟ ΟΡΟΣ» και μία από τις κορυφές ΜΑΛΙΒΑΛΕΖΑ, που στα αρβανίτικα σημαίνει βουνό τού χορού. Ο πετρώδης λόφος πού βρίσκεται αμέσως πάνω από την ΤΑΝΑΓΡΑ με το κάστρο στην κορυφή είναι ο «ΓΡΑΟΣ ΣΤΗΘΟΣ» πού σύμφωνα με τον ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ είχαν καταλάβει οι Θηβαίοι για να εμποδίσουν την προέλαση του ΑΓΗΣΙΛΑΟΥ από την Αρχαία Τανάγρα προς την ΘΗΒΑ.
Ο χώρος που οδηγεί στο χωριό είναι πεδινός με άφθονα νερά από γεωτρήσεις πού ποτίζουν τις αγροτικές καλλιέργειες. Η γεωργία μαζί με το εμπόριο, τις κοντινές βιομηχανίες, και η 114ΠΜ, συντηρούν τους κατοίκους της ΤΑΝΑΓΡΑΣ σήμερα, πού είναι ανθρώποι ζωντανοί, φιλόξενοι, δραστήριοι, εργατικοί, δημιουργικοί και αυτό διακρίνεται από την σημαντική εξέλιξη και την άνοδο τού βιοτικού επιπέδου των κατοίκων τού χωριού.
Η ΤΑΝΑΓΡΑ υπάγεται στην επαρχία Θηβών.
Το 1851 υπαγόταν πληθυσμιακά στο δήμο ΤΆΝΑΓΡΑΣ.
Η επαρχία Θηβών αποτελούνταν από τους δήμους Θηβών, Θίσβης, Πλαταιών, Τανάγρας, Αυλίδος και Ακραιφνίου.
Ο πληθυσμός της επαρχίας ανερχόταν το 1851 σε 15500 κατοίκους.
Η ΤΑΝΑΓΡΑ(μπράτσι) το 1844 είχε 192 κατοίκους και το 1852 είχε 50 οικογένειες και 212 κατοίκους.Σήμερα το χωριό μας ανήκει στον δήμο Τανάγρας, ως οικισμός  σύμφωνα με τον Καποδιστριακό νόμο και δραστηριοποιείται στα αθλητικά, πολιτιστικά, περιβαλλοντικά και κονωνικά δρώμενα καθώς και στις ανάγκες της τοπικής αυτοδιοίκησης. Οι κάτοικοι του χωριού όμως συνεχίζουν να είναι πιστοί στις παρακαταθήκες που άφησαν οι πρόγονοι τους, σήμερα, στις δύσκολες αυτές εποχές, με το να σηκώνουν το βάρος της πολιτιστικής και πολιτισμικής κληρονομιάς.
Προστάτης και πολιούχος του χωριού είναι ο Άγιος Αντώνιος. Για την εκκλησία του χωριού μπορούμε να πούμε ότι κτίστηκε το 1842 από τον  παπά – Αντώνη Αντωνίου για αυτό και η εκκλησία πήρε και το όνομα του, και πρόεδρος του χωριού ήταν ο Κωσταντής Μπελεγράτης σύμφωνα με την πλάκα που βρήκαν έξω από την εκκλησία όταν την επισκεύαζαν. Η Τανάγρα έγινε γνωστή επίσης στην διάρκεια της επανάστασης κατά των Τούρκων που δόθηκε εκεί τον Αύγουστο του 1823. Ταναγραίοι και Δερβενοχωρίτες αγωνιστές με επικεφαλής τον Σκουρτανιώτη πολέμησαν τρέποντας σε φυγή τον πολυάριθμο και καλά οργανωμένο στρατό του Ομάν-πασά της Καρύστου. Στις 5 Απριλίου του 1867 ο Χαρίλαος Τρικούπης και ο απεσταλμένος του σουλτάνου Ιωάννης Φωτιάδης Βέης, υπέγραψαν συνθήκη ώστε η περιοχή γύρω από τη Τανάγρα να περιέλθει στο Ελληνικό κράτος αφού πρώτα αποζημιώσει τους κληρονόμους της περιοχής Ισμαήλ Βέη και Σαϊδά Χανούμ.
    Την περίοδο της τουρκοκρατίας είχαν δημιουργηθεί μεγάλες διοικητικές περιφέρειες, τα λεγόμενα «Εγιαλέτια» αλλά και μικρότερες τα «Πασαλίκια», και περιοχές σε επίπεδα νομών τα «Σατζάκια», καθώς και επαρχιών τους «Καζάδες». Η περιοχή είχε δώδεκα Καζάδες, αυτούς των Αθηνών, Θηβών, Λειβαδειάς, Χαλκίδος, Καρύστου, Ιστιαίας, Ζητουνίου (Λαμίας), Αταλάντης, Βοδονίτσας, Σαλώνων, Μεγάρων και Δερβενοχωρίων. Οι Κτηματικές εκτάσεις είχαν σαν μέτρο τα ζευγάρια που είχαν έκταση 350 - 450 στρέμματα γης.
Τα ανατολικά χωριά τής περιοχής Θηβών λέγονταν χωριά τού «ΚΑΤΩ-ΛΙΑΚΑ» και την γη τους κατείχαν διάφοροι πασάδες.
 Μετά τις διαμαρτυρίες των κατοίκων τού χωριού προς τον Βασιλιά Όθωνα το 1838 αφού ακολούθησε εκτιμητικός κατάλογος το χωριό μας αγοράσθηκε στις 8-10-1841 με το ποσόν των 126.000 δραχμών.Η θέση του χωριού Τανάγρα το βοήθησε να παίξει σημαντικό ρόλο στα νεότερα χρόνια και ιδιαίτερα σ’ αυτά της Ελληνικής Επαναστάσεως. Στην επανάσταση του 1821 οι προυχοδημογέροντες του χωριού Γιαννάτσης Βλάχος και Πανούσης Ανυφαντής κάλεσαν τα παλικάρια του χωριού να πάρουν τα όπλα και να πολεμήσουν για την ελευθερία της πατρίδος.
Από το τμήμα χειρογράφου και ομοιότυπο της Εθνικής Βιβλιοθήκης αντλούμε τα στοιχεία για ένα πλήθος αγωνιστών, μαζί δε με αυτούς που βρίσκονται στα γενικά αρχεία του κράτους, ξεπερνούν τους εξήντα (60).
Για πολλούς από αυτούς υπάρχει πλήρες βιογραφικό καθώς επίσης και πιστοποιητικά αγώνων από γνωστούς οπλαρχηγούς της περιοχής. Σχεδόν όλοι πήραν μέρος σε πολλές μάχες, όχι μόνο κοντά στην περιοχή τους όπως στη Θήβα, στον Ανηφορίτη (Ριτσώνα), αλλά και στο Μαρτίνο, Αράχωβα, Πειραιά, Αθήνα, Ελευσίνα και αλλού. Είναι χαρακτηριστικό από τις αιτήσεις τους για Αριστείο μετά διπλώματος και ταινίας.
Το δικαιούνταν όλοι τους και παραχωρήθηκε στην συντριπτική πλειοψηφία τους.Τέλος στο χωριό μας και κατά τον 1ο και κατά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο θυσιάστηκαν κάτοικοι πιστεύοντας στην ελευθερία και στα ιδανικά της πατρίδος.
Σημαντική εκκλησία είναι επίσης του αγίου Πολυκάρπου που βρίσκετε στην τοποθεσία της αρχαίας Τανάγρας του 12ου αιώνα και είναι ο συνδετικός κρίκος της αρχαίας Τανάγρας με το σημερινό χωριό Τανάγρα.Για περισσότερες πληροφορίες ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ