Πάνω από 70 δισ. ευρώ το «κέρδος» από το νέο πακέτο

Πόσο θα μειωθεί το χρέος της Ελλάδας μέχρι το 2019 μέσω του νέου προγράμματος. Ο καθηγητής του πανεπιστημίου Μακεδονίας Στέλιος Κατρανίδης αναλύει στη Voria.gr τα υπέρ και τα κατά της ιστορικής συμφωνίας

του Αλέξανδρου Μητάκη
mitakis@voria.gr
Η Σύνοδος Κορυφής της Πέμπτης αποτελεί πλέον παρελθόν. Η επόμενη ημέρα βρίσκει την ΕΕ να έχει λάβει εξαιρετικά σημαντικές αποφάσεις για το μέλλον της οικογένειας του ευρώ και την Ελλάδα να έχει ένα ισχυρό εργαλείο επιβίωσης. Οι αποφάσεις που ελήφθησαν, μετά τις πολύμηνες σκληρές διαπραγματεύσεις, κρίνονται ιστορικές και στέλνουν μήνυμα στις αγορές ότι η Ευρωζώνη έχει τη βούληση και τους μηχανισμούς να προστατεύσει τα αδύναμα μέλη της, όπως η χώρα μας.
Τι σημαίνει όμως για την Ελλάδα η ιστορική συμφωνία της Πέμπτης; Ποιο θα είναι το όφελος για τη χώρα μας τόσο στη μείωση του χρέους όσο και στην πραγματική οικονομία; Η Voria.gr ήρθε σε επικοινωνία με τον γνωστό οικονομολόγο, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Στέλιο Κατρανίδη, ο οποίος τονίζει πως η μείωση του ελληνικού χρέους, μέσω του νέου προγράμματος θα προκύψει με δύο τρόπους:
- Πρώτον, μέσω της επαναγοράς ελληνικών ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά με τη συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Ταμείου Σταθερότητας (EFSF) και του νέου μηχανισμού που έχει στηθεί. Από την παραπάνω κίνηση, το χρέος της χώρας μας αναμένεται να μειωθεί κατά 12,6 δισ. ευρώ.
- Δεύτερον, μέσω της εθελοντικής συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα. Σύμφωνα με τον κ. Κατρανίδη, αυτή θα πραγματοποιηθεί μέσω τριών επιλογών: μείωση του επιτοκίου των ελληνικών δανείων που λήγουν μέχρι το 2019, επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής τους ή κάποιας μορφής «κούρεμα» (hair cut).
«Ο κοινός παρανομαστής των παραπάνω επιλογών, αν υπολογίσουμε σε όρους παρούσας αξίας, είναι ότι οποιαδήποτε επιλογή ή συνδυασμός επιλογών ακολουθηθεί, θα έχουμε μια απομείωση του χρέους σε ύψος 20% των ομολόγων που λήγουν αυτή την περίοδο (2011- 2019)», δηλώνει ο κ. Κατρανίδης και συμπληρώνει: «Τα ομόλογα που λήγουν σε αυτή την περίοδο είναι περίπου 150 δισ. ευρώ, ενώ υπολογίζεται ότι το 90% από αυτά (περίπου 135 δισ. ευρώ) θα μπουν στη συγκεκριμένη διαδικασία».
Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, το μέσο «κούρεμα» - με όποια επιλογή ακολουθηθεί - θα αφορά περίπου 27 δισ. ευρώ, δηλαδή συνολικά 40 δισ. ευρώ, τα οποία όπως εκτιμάει ο κ. Κατρανίδης θα μειωθούν άμεσα από το ελληνικό χρεός. «Η συγκεκριμένη μείωση θα γίνει τώρα, μέχρι τον Σεπτέμβριο αναμένεται να ξεκινήσει η διαδικασία με τους πιστωτές», δηλώνει χαρακτηριστικά.
Παράλληλα, εκφράζει την ελπίδα ότι στο παιχνίδι της «απομείωσης» θα μπουν και ασιάτες ομολογιούχοι που έχουν στην κατοχή τους ελληνικό χρέος και θα συμμετάσχουν στον συγκεκριμένο μηχανισμό για την επαναγορά ή ανταλλαγή τους. Εάν επαληθευτεί αυτό το σενάριο, τότε θα έχουμε σε πρώτη φάση μια μείωση του χρέους κατά περίπου 50-55 δισ. ευρώ μέχρι το 2019 ή 22-23% σε ποσοστό του ΑΕΠ.
Νέο ΕΣΠΑ μέσω του «σχεδίου Μάρσαλ» και 18 δισ. ευρώ στην πραγματική οικονομία
Εξαιρετικά σημαντικό σκέλος της συμφωνίας της Πέμπτης χαρακτηρίζει ο κ. Κατρανίδης την πρόβλεψη για την εφαρμογή ενός νέου σχεδίου Μάρσαλ, μέσω της γρήγορης απελευθέρωσης πόρων του ΕΣΠΑ, με μείωση της εθνικής συμμετοχής, στοχεύοντας στη στήριξη της ελληνικής οικονομίας. Όπως προβλέπεται στο τελικό κείμενο της απόφασης, η Κομισιόν θα αναλάβει τη σύσταση ειδικής ομάδας «η οποία θα συνεργασθεί με τις ελληνικές αρχές προκειμένου να διοχετευθούν οι πόροι των διαρθρωτικών ταμείων προς την ανταγωνιστικότητα και την οικονομική μεγέθυνση, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την κατάρτιση».
«Αυτό που γνωρίζουμε μέχρι στιγμής πάνω στο συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι ότι πρόκειται για μια χρηματοδότηση γύρω στα 16-18 δισ. ευρώ, τα οποία θα διατεθούν κυρίως σε έργα υποδομής», υπογραμμίζει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, χαρακτηρίζοντας ιδιαίτερα θετικό το γεγονός ότι η διαχείριση και υλοποίηση του σχεδίου θα είναι στα χέρια κοινοτικών. «Οι κοινοτικοί αξιωματούχοι δεν θα προσφέρουν μόνο τη τεχνογνωσία, αλλά θα είναι περισσότερο ενεργοί στη διαχείριση των κονδυλίων, στο σχεδιασμό και τη τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων».
Ασφαλείς οι τραπεζικές καταθέσεις

Σε ό,τι αφορά την υπαγωγή της χώρας μας σε καθεστώς «επιλεκτικής χρεοκοπίας» (σ.σ. ήδη ο οίκος Fitch έθεσε τη χώρα μας σε «περιορισμένη χρεοκοπία»), υπογραμμίζει πως είναι κάτι που δεν έχει σχεδόν καμία σημασία και δεν θα αποτελέσει πρόβλημα για τη χώρα, τη στιγμή που η ΕΚΤ δεσμεύτηκε την Πέμπτη να συνεχίσει την απρόσκοπτη συνέχιση της χρηματοδότησης των ελληνικών τραπεζών. «Αυτό που υπολογίζεται είναι ότι οι ελληνικές τράπεζες θα υποστούν μια ζημιά της τάξης των 6-8 δισ. ευρώ από τη συμμετοχή στο νέο πρόγραμμα βοήθειας της Ελλάδας. Τα χρήματα που θα δοθούν σαν μαξιλάρι φτάνουν τα 20 δισ. ευρώ, οπότε δεν θα υπάρξει πρόβλημα στη ρευστότητά τους», αναφέρει και εκτιμά ότι η Ελλάδα θα παραμείνει στο εν λόγω καθεστώς για λίγο χρονικό διάστημα – το μέγιστο για έναν μήνα.
Στέλνει ακόμη το μήνυμα πως ο μέσος Έλληνας μπορεί και πρέπει να ησυχάσει από το άγχος των τελευταίων εβομάδων και να είναι σίγουρος πως οι καταθέσεις του είναι ασφαλείς.
Αναγκαία η κεφαλαιακή ενίσχυση του EFSF
Αναλύοντας τη συμφωνία της Πέμπτης, ο κ. Κατρανίδης χαρακτηρίζει ως πιθανή πηγή προβλημάτων στην ομαλή εκτέλεση του προγράμματος το γεγονός ότι δεν ενισχύθηκε το Ταμείο Σταθερότητας, διατηρώντας τους πόρους του στα 440 δισ. ευρώ.

«Είναι προφανές ότι για να αναλάβει το νέο του ρόλο το Ταμείο και να λειτουργήσει αυτό θετικά στις διεθνείς αγορές και τη σταθερότητα χρειάζεται μια σημαντική αύξηση των πόρων, οι οποίοι πρέπει να φτάσουν γύρω στο 1,5 τρισ. ευρώ. Είναι επιτακτική ανάγκη να υλοποιηθεί αυτό στο άμεσο μέλλον, δηλαδή μέσα στους επόμενους 1-2 μήνες», επισημαίνει.
«Κλειδί» η πιστή εφαρμογή του Μεσοπροθέσμου
Ερωτηθείς σχετικά με το κατά πόσο μπορεί η κυβέρνηση να πετύχει τους στόχους που έχει θέσει μέσω του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος και που αποτελούν κατά κάποιο τρόπο όρο για να προχωρήσει ομαλά η νέα βοήθεια, ο κ. Κατρανίδης δεν εμφανίζεται ιδιαίτερα αισιόδοξος. «Εάν δεν καταφέρουμε να τηρήσουμε τις υποχρεώσεις μας, όλα αυτά τα οποία συζητάμε τώρα τίθενται εν κινδύνω. Δυστυχώς τα πράγματα μέχρι στιγμής, δεν πάνε καλά. Έχουμε ήδη ένα σημαντικό έλλειμμα 4,5 δισ. ευρώ, στην εκτέλεση του προϋπολογισμού, κυρίως από την πλευρά των εσόδων, τα οποία παρουσιάζουν υστέρηση περίπου 2,5 δισ. ευρώ. Αν δεν αντιμετωπίσουμε αυτά τα προβλήματα πιστεύω ότι θα έχουμε δυσκολίες», υπογραμμίζει, επισημαίνοντας πως «κανείς δεν πρέπει να έχει την αυταπάτη ότι πρόκειται για εύκολο πρόγραμμα. Είναι ωστόσο η μοναδική λύση. Δεν έχουμε να διαλέξουμε ανάμεσα σε δύσκολες λύσεις και τον παράδεισο. Έχουμε να διαλέξουμε ανάμεσα σε οδυνηρές λύσεις και την καταστροφή».
Ολοκληρώνοντας την ομιλία μας μαζί του, ο καθηγητής του ΠΑΜΑΚ στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα εγρήγορσης για την τήρηση των δεσμεύσεων της χώρας. «Δεν πρέπει να εφησυχάσουμε ότι το πρόβλημα έχει λυθεί οριστικά και ότι αφού πρακτικά μέχρι το 2019 είμαστε εκτός αγορών, μπορούμε να χαλαρώσουμε. Αυτό θα είναι ολέθριο λάθος, γιατί ακόμη η συμφωνία τελεί υπό μία αίρεση: ότι το 2013-14 η χώρα θα έχει έλλειμμα μέχρι 3%. Χρειάζεται ένταση προσπαθειών και να μη θεωρήσουμε ότι μπορούμε να πετάξουμε τη μπάλα στην εξέδρα», δηλώνει χαρακτηριστικά.
voria.gr